Najprawdopodobniej już w najbliższym czasie wejdą w życie zmiany kodeksu pracy dotyczące pracy zdalnej. Obecnie trwają jeszcze prace legislacyjne. Jakie nowe uprawnienia zdobędą pracownicy? Otóż planowane jest wprowadzenie możliwości wykonywania przez pracowników pracy zdalnej, czyli takiej która jest wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i uzgodnionym z pracodawcą, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Pracownik będzie mógł wykonywać pracę zdalną w całkowitym wymiarze lub hybrydowo. Praca zdalna wykonywana będzie na wniosek pracownika lub na polecenie pracodawcy (w określonych przypadkach).  Co więcej, pracownik już przy nawiązaniu stosunku pracy będzie mógł ustalić z pracodawcą, że pracę wykonywać będzie zdalnie. 

Projekt omawianych zmian ustanawia grupę pracowników, którym pracodawca nie będzie mógł odmówić wykonywania pracy zdalnie (chyba, że wykonywanie pracy zdalnej będzie niemożliwe ze względu na organizację pracy lub jej rodzaj). Do tej grupy pracowników należeć będą m.in. pracownice w ciąży; pracownicy wychowujący dziecko do ukończenia przez nie 4 roku życia; pracownicy sprawujący opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności albo orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności; pracownicy będący rodzicami dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności określonym w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (nawet po ukończeniu przez nie 18 roku życia).

Ponadto przedmiotowe zmiany przewidują możliwość wykonywania pracy zdalnie przez każdego pracownika (spoza grupy wskazanych powyżej pracowników), na jego wniosek, jednak nie częściej niż 24 dni w ciągu roku kalendarzowego. Senat planuje jednak wydłużyć ten okres do 30 dni. 

Praca zdalna może być wykonywana również na polecenie pracodawcy. Takie polecenie pracodawca może wydać w przypadku wystąpienia stanu nadzwyczajnego, np. w razie pandemii czy zalania zakładu pracy. W takim przypadku pracodawca ma obowiązek odebrać od pracownika oświadczenie, że pracownik posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnie.

W przypadku ustalenia przez pracownika i pracodawcę, w trakcie okresu zatrudnienia, że praca będzie wykonywana zdalnie, nowelizacja przewiduje, że zarówno pracownik, jak i pracodawca może zadecydować o powrocie do pracy stacjonarnej, w zakładzie pracy pracodawcy. W takiej sytuacji konieczne będzie przywrócenie poprzednich warunków pracy.

Wejście w życie omawianej nowelizacji będzie się wiązało z powstaniem po stronie pracodawców nowych obowiązków wobec pracowników wykonujących pracę zdalną. Konieczne będzie również dostosowanie regulacji wewnętrznych obowiązujących w zakładzie pracy, w szczególności regulaminów pracy.

Radca prawny Agnieszka Krzewicka